เคยสงสัยหรือไม่ว่าทำไมบางทีวัดระยะทางด้วยกล้อง Total Station แล้วระยะขาดหรือเกินไปจากแบบ ทั้งที่เพิ่งนำกล้องเข้าศูนย์บริการเพื่อ Calibration ยิ่งระยะทางยิ่งไกลยิ่งเห็นผลต่างมาก ?
เนื่องจากโลกของเรานั้นมีลักษณะเป็นทรงกลมแบบเสฟียรอยด์ หากต้องการให้แผนที่ของโลกแสดงแบบแบน ต้องใช้เส้นโครงแผนที่ (Map projection) เข้ามาช่วย
ซึ่งประเทศไทยอยู่ใกล้บริเวณเส้นศูนย์สูตรจะใช้ เส้นโครงแผนที่แบบกระบอก (Cylindrical Projection) แบบ Mercator วิธีการนี้จะได้เส้นโครงแผนที่ที่มีเส้นขนานและเส้นเมริเดียนตัดกันเป็นมุมฉาก มีทิศทางถูกต้อง รูปร่างถูกต้อง พื้นที่ที่อยู่ใกล้จุดสัมผัสจะมีค่าความถูกต้องมาก ยิ่งห่างจากจุดสัมผัสความบิดเบี้ยวจะเพิ่มขึ้น
ดังนั้นการที่เราทราบ Scale Factor ถือเป็นหนึ่งในองค์ประกอบสำคัญในการทำงานสำรวจทางด้านภูมิศาสตร์และการรังวัด โดยเฉพาะเมื่อทำการคำนวณและแปลงข้อมูลจากระบบพิกัดแบบพื้นที่ราบ ไปเป็นระบบพิกัดเชิงทรงกลม หรือกลับกัน เพื่อให้ได้ค่าพิกัดที่มีความถูกต้องแม่นยำ เนื่องจากโลกมีรูปทรงโค้ง การใช้ scale factor จึงจำเป็นอย่างยิ่งในการแก้ไขความแตกต่างระหว่างระยะทางที่วัดได้ในสภาพภูมิประเทศจริงและระยะทางที่แสดงบนแผนที่หรือระบบพิกัดราบ
Scale Factor มี 3 ประเภท 1. Grid Scale Factor (GSF) เป็นค่าที่ใช้ในการปรับระยะทางที่วัดได้บนพื้นโลกให้เข้ากับระยะทางบนระบบพิกัดที่แปลงเป็นแบบแบน (projection) เช่น UTM (Universal Transverse Mercator) เนื่องจากแผนที่แบบแบนไม่สามารถแสดงระยะทางบนโลกโค้งได้อย่างถูกต้องโดยตรง จึงต้องใช้ GSF เพื่อคำนวณระยะทางที่ถูกต้อง 2. Elevation Scale Factor (ESF) ปัจจัยนี้ใช้ในการปรับระยะทางที่วัดได้จากระดับสูงหรือความสูงของพื้นที่ต่างๆ โดยคำนึงถึงระดับความสูงที่แตกต่างกัน 3.Combined Scale Factor (CSF) เป็นการรวมระหว่าง GSF และ ESF โดย CSF จะใช้ในการคำนวณเมื่อมีการรังวัดระยะทางที่ต้องการความแม่นยำสูงมาก เช่นในงานก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน การติดตั้งท่อ หรือการรังวัดเส้นทางรถไฟ
การคำนวณ Scale factor สามารถทำได้อย่างง่ายดายผ่านซอฟต์แวร์สำรวจสมัยใหม่ เช่น Trimble Business Center โดยซอฟต์แวร์จะคำนวณและปรับค่า GSF และ ESF ให้สอดคล้องกับข้อมูลที่นำเข้ามา ซึ่งช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถคำนวณระยะทางและพิกัดที่แม่นยำได้ในระยะเวลาอันสั้น
การใช้ Scale Factor อย่างถูกต้องในงานสำรวจมีความสำคัญมาก เนื่องจากช่วยลดความคลาดเคลื่อนในการคำนวณระยะทางและพิกัด ทำให้ข้อมูลที่ได้สามารถนำไปใช้ในการออกแบบและการก่อสร้างได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังช่วยลดปัญหาที่อาจเกิดขึ้นจากการคำนวณที่ผิดพลาด โดยเฉพาะในโครงการที่ต้องการความแม่นยำสูง
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
แผนกเครื่องมือสำรวจ (Surveying Instruments Division)
บริษัท ฮอลลีวู้ด อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด (Hollywood International Ltd.)
☎ 02-653-8555, 02-653-8255, 02-251-6032 ต่อ 810, 820 หรือ 821
📧 This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.